วัชพืชใบแคบ วัชพืชใบกว้าง เลือกยาฆ่าหญ้าอย่างไรให้เหมาะสม?

ปัจจุบัน ยาฆ่าหญ้า หรือสารเคมีกำจัดวัชพืชมีการใช้งานอย่างกว้างขวางในประเทศไทย รวมถึงในประเทศที่พัฒนาแล้ว เช่น อเมริกา อังกฤษ หรือญี่ปุ่น นอกจากการกำจัดวัชพืชซึ่งเป็นพืชที่ไม่ต้องการในการในแปลงเกษตรแล้วนั้น สารเคมีกำจัดวัชพืชยังมีผลต่อการกำจัดพืชชนิดอื่นๆ ด้วย เช่น ผัก พืชผล ต้นไม้พุ่มสูง หรือพืชปลูก 

วัชพืชสามารถแบ่งออกตามอายุวงจรชีวิต เช่น วัชพืชฤดูเดียวหรือปีเดียว และวัชพืชค้างปีหรือวัชพืชถาวร นอกจากนี้อาจแบ่งตามลักษณะของใบ ซึ่งได้แก่ วัชพืชใบกว้าง และวัชพืชใบแคบ

ยาฆ่าหญ้า วัชพืชใบแคบ

วัชพืชใบแคบ(narrow leaf weeds) หมายถึงวัชพืชใบเลี้ยงเดี่ยวทั่วไป มีลักษณะคือส่วนยาวของใบยาวกว่าส่วนกว้างของใบ และมีเส้นใบขนานกันไปตามความยาวของใบ ลำต้นกลมมีข้อ ปล้อง เห็นได้ชัดเจน มักเรียกวัชพืชพวกนี้ว่าหญ้า เช่น หญ้าตีนติด หญ้าขน หญ้าตีนกา หญ้าปากควาย หญ้าขจรดอกเล็ก เป็นต้น สามารถใช้สารเคมีฉีดพ่นก่อนงอกหรือหลังงอกก็ได้ หากฉีดพ่นก่อนงอกอาจใช้ อะลาคลอร์ (alachlor) หรือที่นิยมเรียกว่า แลสโซ่ ไตรฟลูราลิน (trifluralin) หรือฉีดพ่นหลังงอกอาจใช้ พาราควอต (paraquat) ดาลาพอน (dalapon) เป็นต้น

ยาฆ่าหญ้า วัชพืชใบกว้าง

วัชพืชที่แบ่งตามลักษณะของใบอีกชนิดหนึ่งก็คือวัชพืชใบกว้าง(broadleaf weeds) หมายถึงวัชพืชใบเลี้ยงคู่ชนิดต่างๆ ลักษณะคือใบจะมีลักษณะกว้างมากกว่าแคบ และมีเส้นใบประสานกันเป็นร่างแหหรือตาข่าย ตัวใบอาจมีรูปร่างหลายแบบ เช่น รูปไข่ รูปกลม รูปแฉก มักเรียกวัชพืชพวกนี้ว่า ผัก เช่น ผักเบี้ย ผักเสี้ยน ผักโขมหนาม และผักอื่น ๆ นอกจากนี้ เช่น สาม่วง หญ้าท่าพระ หญ้ายาง ผักเบี้ยหิน หญ้าเขมร ไมยราบ สาบเสื้อ หรือครามขน ถ้าต้องการใช้สารเคมีกำจัดวัชพืชโดยฉีดก่อนงอกอาจใช้ อาทราซิน(Atrazine) ไดยูรอน (diuron) เมื่องอกขึ้นมาแล้วอาจใช้สารเคมีในกลุ่มทูโฟร์ดี (2,4-D-dimethyl ammonium)

การเลือกใช้ยาฆ่าหญ้า ให้เหมาะสมกับวัชพืช

ชนิดของวัชพืชจะมีผลต่อประสิทธิภาพของสารเคมีในการกำจัดพืช โดยสารเคมีจะทำลายวัชพืชได้ต่างกัน สารเคมีบางอย่างจะสามารถกำจัดได้เฉพาะวัชพืชใบแคบเท่านั้น และสารเคมีบางชนิดจะสามารถกำจัดเฉพาะวัชพืชใบกว้างได้ ในการใช้สารเคมีเกษตรกรอาจจะใช้สารสองอย่างผสมกันก็จะช่วยกำจัดวัชพืชทั้งสองอย่างพร้อมกันไป เช่นการใช้ Randox ผสมกับ Sinox PE จะทำให้สามารถกำจัดทั้งวัชพืชทั้งใบกว้างและใบแคบได้ในเวลาเดียวกัน โดย Bandox จะกำจัดวัชพืชพวกใบกว้าง ในขณะเดียวกัน Sinox PE จะกำจัดวัชพืชใบแคบ นอกจากนี้ลักษณะทางสัณฐาน และสรีระของวัชพืชจะมีส่วนเกี่ยวข้องกับการออกฤทธิ์ทำลายของสารเคมีอีกด้วย นอกจากนี้ยังมีสารเคมีกำจัดวัชพืชที่มีผลต่อการกำจัดทั้งวัชพืชชนิดใบแคบและใบกว้างด้วย เช่น ไกลโฟเซต (Glyphosate) บิวทาคลอร์ (butachlor) ควินคลอแรก (quinclorac) เป็นต้น

การใช้สารเคมีกำจัดวัชพืชนั้นจำเป็นต้องศึกษาฉลากกำกับสารเคมีให้ดีก่อนการใช้งาน เพื่อศึกษาข้อมูล และปริมาณของสารกำจัดวัชพืชในด้านประสิทธิภาพการกำจัดวัชพืชแต่ละชนิด ว่าจะสามารถควบคุมวัชพืชที่ต้องการกำจัดในแปลงเกษตรได้หรือไม่ สารกำจัดวัชพืชบางชนิดอาจกำจัดหรือควบคุมวัชพืชบางอย่างได้ดี แต่กับวัชพืชอื่นอาจใช้ไม่ได้ผลเลย อีกทั้งการรู้จักวัชพืชที่ต้องการกำจัดนั้นมีความสำคัญเป็นอย่างมาก เพื่อการเลือกใช้ชนิดสารกำจัดวัชพืชได้อย่างถูกต้อง